अमेरिकी सहयोग परियोजना मिलिनियम च्यालेन्ज कर्पोरेसन (एमसिसी) परियोजनाअन्तर्गत नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले सबस्टेसन बनाइरहेको शंखरापुर नगरपालिका–३ लप्सिफेदीस्थित बोझेनीका स्थानीयवासी निरन्तर आन्दोलनमा छन् । दुई वर्षदेखि आन्दोलित उनीहरूको एक सूत्रीय माग छ – सबस्टेसन सार्नुपर्छ ।
सबस्टेसनका कारण गाउँ नै जोखिममा पर्ने भएपछि उनीहरु आन्दोलनमा उत्रिएका हुन् । कुनै पनि स्थानको जमिन लिनुपूर्व त्यहाँ हुने गतिविधिबारे पूर्व सूचना दिनुपर्छ । तर यस्तो कुनै सूचना नदिई यहाँको जमिन सरकारले अधिग्रहण गरेको देखिन्छ ।
त्यहाँ सबस्टेसनका लागि भन्दै पटक–पटकको अधिग्रहणपछि ७० जना स्थानीयको १७० रोपनी जग्गा प्राधिकरणले लिइसकेको छ । उनीहरूले मुआब्जा लिइसकेका छन् । सबस्टेसन निर्माणको सन्दर्भमा स्थानीयलाई पूर्व सूचना नदिएको देखिन्छ । अन्तरदेशीय विद्युत् प्रसारणलाइनको प्रारम्भिक बिन्दु लप्सिफेदीमा तोकिनेबारे पहिले जानकारी दिइएको थिएन ।
२०७८ को अन्तिममा संसद्बाट एमसिसी परियोजना पारित भएपछि त्यसको प्रारम्भिक बिन्दु लप्सिफेदीमा हुने स्थानीयले थाहा पाएका हुन् । त्यसअघि नै उनीहरूबाट प्राधिकरणले जग्गा दिइसकेका थिए । आफूहरुलाई झुक्याएको भन्दै स्थानीय आन्दोलनमा उत्रिएका हुन् ।
सरकार भने स्थानीयको पीडा नसुनेर दण्डित गर्नेतिर अग्रसर देखिन्छ । आन्दोलित स्थानीयवासीलाई धरपकड गर्दै जबर्जस्ती सबस्टेसन निर्माण कार्यमा सरकार कठोर भएर लागेको देखिन्छ । प्रहरीले घरघरमै प्रवेश गरेर अन्य स्थानीयलाई कुटपिट गर्नेजस्ता अमानवीय व्यवहार गरिरहेका छन् । उनीहरुलाई प्रहरीले निगरानी गर्ने र कारबाहीको सूचीमासमेत राखेका छन् ।
त्यहाँका नगरप्रमुख रमेश नापित बोझेनीमा सबस्टेसन राख्न नदिने मुद्दा उठाउँदै निर्वाचित भएका हुन् । उनै नगरप्रमुख नापित अचेल यसबारे मौन छन् । कारण पार्टीको माथिल्लो तहको निर्देशन । प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङकै अग्रसरतामा पटक–पटक प्राधिकरण र स्थानीयवासीबीच वार्ता भएको छ । २०७९ सालदेखि नै स्थानीय आन्दोलित छन् ।
बोझेनीमा सिन्धुपाल्चोक, दोलखा र रामेछाप बेसिनमा तामाकोशी र सुनकोशी नदी जलाधार क्षेत्रमा निर्माण भएका जलविद्युत् आयोजनाहरूको विद्युत् काठमाडौंलगायतमा वितरणका लागि ४००, २२० र १३२ केभी स्टेसन बन्ने योजनासहित त्यहाँ निर्माणको काम जारी छ । स्थानीयवासी सबस्टेसन निर्माणले आफ्नो बास उठ्नसक्ने भन्दै अन्यन्त्र सार्न माग गरेर आन्दोलिनमा उत्रिएका हुन् ।
लप्सिफेदीबाट सिन्धुपाल्चोकको मेलम्ची नगरपालिका–१ को भोटेचौर हुँदै जाने एमसिसीका लागि नाङ्लेभारेतिरको प्रसारणलाइन छँदै छ । यसरी तीनतिर विद्युत् प्रसारणलाइन जडान गरिँदा लप्सिफेदी गाउँको आकाश प्रसारणलाइनको तारले माकुराको जालोजस्तो हुने देखिन्छ । यसैले स्थानीयको मर्का सरकारले चाँडै बुझोस् ।
