आज गाईजात्रा । प्रत्येक वर्ष भाद्र कृष्ण प्रतिपदाका दिन मनाइने परम्परागत सांस्कृतिक पर्व ‘गाईजात्रा’ आज विभिन्न कार्यक्रमको आयोजना गरी देशभर मनाइँँदै छ । एक वर्षभित्र दिवंगत भएका आफन्तको सम्झनामा आजका दिन गाई वा मानिसलाई गाईका रूपमा सिँगारी आ–आफ्ना क्षेत्रमा परिक्रमा गराउने र उनीहरूलाई श्रद्धालुद्वारा दूध, फलफूल, रोटी, चिउरा, दहीका साथै अन्न र द्रव्य दान दिने चलन छ । यसरी नगरपरिक्रमा गर्नाले वर्षभरि मृत्यु भएका व्यक्तिहरू गाईको पुच्छर समाई वैतरणी पार हुन्छन् भन्ने धार्मिक विश्वास छ ।
यो त भयो गाईजात्राको धार्मिक तथा सांस्कृतिक पाटो । यो पर्वलाई हास्यव्यंग्यसँग पनि जोडिएको छ । पञ्चायती व्यवस्थाप्रति व्यंग्य गरेको भन्दै वि.सं. २०१७ पुस १ गतेको शाही ‘कू’पछि गाईजात्रामा पनि प्रतिबन्ध लागेको थियो । वि.सं. २०३३ मा नेपाल राजकीय प्रज्ञा प्रतिष्ठानले महोत्सवका रुपमा झाँकी र हास्यव्यंग्यसहित गाईजात्रा फेरि मनाउन थालेको इतिहास छ ।
हास्यव्यंग्यले बुझ पचाएर जथाभावी गर्नेलाई सचेत गराउने र अनर्थकतामा सार्थकता झल्काउने जानकारहरुको भनाइ छ । आजभोलि गाईजात्राका अवसरमा समाजमा विद्यमान विकृति र विसंगति उजागर गरिन्छ । सार्वजनिकरूपमा मनोरञ्जनात्मक तथा व्यंग्यात्मक ढंगले विविध कार्यक्रमको आयोजनासमेत हुन्छ । पत्रपत्रिकामा पनि सामाजिक कुरीतिलाई समेटेर हास्यव्यंग्य अंक प्रकाशित गरिन्छ । यस अवसरमा हास्य कलाकारले पनि विशेष कार्यक्रमको आयोजना गर्ने गरेका छन् ।
हास्यव्यंग्य प्रस्तुतिमार्फत मुलुकमा विद्यमान राजनीतिक, आर्थिक तथा सामाजिकलगायत क्षेत्रमा व्याप्त विसंगतिहरुलाई उजागर गरिन्छ । यस्ता कार्यमा संलग्न नेताहरुमाथि व्यंग्यात्मक प्रहार गरिन्छ । रमाइलोका लागि मात्रै नभई नेतृत्वलाई सचेत गराउन पनि यस्ता हास्यव्यंग्य प्रस्तुतिहरुले भूमिका खेल्ने गर्दछ । त्यसैले वर्षमा एक दिन मनाइने गाईजात्राप्रति सबैको चासो र आकर्षण हुने गर्दछ । नेताहरु स्वयंले पनि आफैंमाथिको व्यंग्यात्मक प्रस्तुति अवलोकन गर्ने गरेका छन् ।
यो सांस्कृतिक पर्व वर्षमा एक दिन आउँछ । तर, मुलुकको राजनीतिमा सधैं गाईजात्रा चलिरहन्छ । सरकार बनेको छैन त्यसलाई ढाल्न अर्कोपक्ष लागि हाल्छ । फेरि सरकार बन्यो, अर्कोपक्ष ढाल्न लागिपर्छ । आज एउटासँग मिलेर सरकारमा पुग्छ । केही महिनामै गठबन्धन फेरेर फेरि सरकार बनाउँछ । यसरी सरकार बनाउने र ढाल्ने गाईजात्रा निरन्तर चलिरहन्छ । पार्टी स्वयंभित्र नै नेताहरुबीच खुट्टा तानातान चल्छ ।
यस्तो गाइजात्रे राजनीतिबाट नेताहरुले फाइदा लुटेकै छन् । देशको अवस्था भने झन् खराब बन्दै गएको छ । जनताले सकसै सकस बेहोर्नुपरेको छ । नेताहरुको यस्तो गाइजात्रे प्रवृत्ति अन्त्य नभएसम्म मुलुकको विकास र जनताले सुख अनुभूति गर्न पाउने परिकल्पना गर्नु बेकार हुने छ । यो गाईजात्राले नेताहरुमा सद्बुद्धि भरिदेओस् । बाह्रैमास चल्ने गाईजात्रा बन्द गरोस् ।
