- अध्यक्षमा दोहोरिन माधव नेपालको जोडबल
- झलनाथ खनाल र घनश्याम भुसाल पनि अध्यक्षको दौडमा
- महासचिवमा पौडेल, तुलाधर, ज्वाला, खतिवडा, झाँक्री र राई अघि बढ्ने
- खनालपक्षले भुसालपक्षलाई समर्थन गर्ने संकेत
काठमाडौं– नेकपा एकीकृत समाजवादीमा अध्यक्ष र महासचिवका लागि दाबेदारहरू अधिक देखिएका छन् । पार्टी विधानअनुसार यी दुवै पद कार्यकारी हुन् । कार्यकारी पद प्राप्तिका लागि आकांक्षीहरू यतिबेला लबिइङमा व्यस्त छन् ।
हाल अध्यक्ष पदका लागि वर्तमान अध्यक्ष माधवकुमार नेपाल, सम्मानित नेता झलनाथ खनाल र महासचिव घनश्याम भुसाल आकांक्षी देखिएका छन् । यी तीनमध्ये दुई जना उम्मेदवार हुने निश्चितजस्तै छ । खनाल र भुसालमध्ये एक जना अध्यक्षका उम्मेदवार हुने भएका छन् । पार्टीमा यी दुई नेता एकै गुटमा छन् । स्रोतका अनुसार खनालले भुसाललाई अध्यक्षमा अघि सार्ने सम्भावना बढी छ ।
‘खनालभन्दा भुसालको पक्षमा युवा, विद्यार्थीसहितका जनसंगठनहरू लागेका छन् । महाधिवेशनका धेरै प्रतिनिधिहरूको मनोविज्ञान पनि भुसाललाई नै अघि सार्नुपर्ने भन्ने छ,’ खनालनिकट एक नेताले प्रभावलाई भने, ‘एक÷दुई दिनमै खनालले भुसाललाई अध्यक्षमा अघि बढाउने घोषणा गर्न सक्छन् ।’
पार्टीमा अध्यक्ष नेपालसँग खनाल र भुसालले एक्लाएक्लै प्रतिस्पर्धा गरे चुनाव हार्न सक्ने यी दुई नेताको विश्लेषण छ । त्यही भएर एकताबद्ध भएर नेपालसँग चुनाव लड्दा जित्न सकिने बुझाइ छ । खनालले सैद्धान्तिकरुपमा पार्टीलाई नेतृत्व गर्दै अन्ततः वाम धुव्रीकरणको पक्षमा लान पार्टी अध्यक्ष हुन चाहेको बताउने गरेका छन् । भुसालले राजनीतिक, सैद्धान्तिक र वैचारिक ढंगले पार्टी नेतृत्व गर्न अध्यक्ष हुनुपर्ने तर्क गर्दै आएका छन् । अध्यक्ष नेपालले भने एमालेसँग विद्रोहको नेतृत्व गरेको र पार्टीलाई बलियो बनाउन फेरि अवसर पाउनुपर्ने बताउँदै आएका छन् ।
नेपालनिकट केन्द्रीय कमिटी सदस्य सुदेश पराजुलीले आसन्न महाधिवेशनबाट अध्यक्षमा नेपाल निर्विकल्प भएको बताए । एमालेसँग विद्रोहको नेतृत्व नेपालले गरेको र विद्रोहको नेतृत्वकर्ता नेपाललाई महाधिवेशनले अनुमोदन गर्ने बताए । ‘झलनाथ कमरेड विद्रोहको नेता होइनन् । समर्थनमात्रै गरेका हुन् । नेता माधव नेपाल हुन् । उनी नेतृत्वको विद्रोहलाई अबको महाधिवेशनले अनुमोदन गर्ने हो । मतलव नेपाललाई नेतृत्वमा फेरि अनुमोदन गर्छ,’ पराजुलीले भने, ‘जेएन कमरेड सल्लाहकार बस्नुपर्छ । घनश्याम कमरेड अहिल्यै अध्यक्षका हकदार होइनन् ।’
पार्टीमा अध्यक्ष पदका लागि यी तीन नेताको दौडधुप छ । मतदाता भने एक हजार ८४९ जना छन् । उनीहरूबाट को अध्यक्ष हुन्छन् ? आगामी सातासम्ममा प्रस्ट हुने छ ।अध्यक्षबाहेक अर्को पद महासचिवमा झन् धेरै नेताको दाबेदारी छ । पार्टीका चार उपमहासचिवहरू डा. विजय पौडेल, डा. गंगालाल तुलाधर, प्रकाश ज्वाला र जगन्नाथ खतिवडाको दाबेदारी छ । दुई जना पार्टी सचिव राजेन्द्रकुमार राई र रामकुमारी झाँक्री पनि महासचिव पदका दाबेदार हुन् । पौडेल, तुलाधर र ज्वाला भित्रभित्रै तयारीमा व्यस्त छन् । खतिवडाले प्रभावसँग भने, ‘जसले जे जसरी तयारी गरे पनि माधव नेपालको महासचिव मै हुँ ।’
एकीकृत समाजवादीको संगठनमा पौडेल, तुलाधर र ज्वाला प्रभावशाली हुन् । सचिव झाँक्री पार्टीभित्र र बाहिर चर्चित छिन् । देशमा गणतन्त्र स्थापना खातिर भएको दोस्रो जनआन्दोलनको अग्रमोर्चामा खटिएकी उनकै भरोसामा नेपालले एमालेबाट विद्रोह गर्ने आँट गरेको बताइन्छ । तर, उनी पछिल्लो अढाइ वर्षयता निष्क्रियजस्तै छिन् । पार्टी बैठकमा पनि उनको सहभागिता निकै कम हुने गरेको छ । कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको सरकारमा सहरी विकासमन्त्री हुँदा आफूलाई थाहै नदिई मन्त्रीबाट फिर्ता बोलाएको र पार्टीमा भूमिका खुम्च्याइएको भन्दै रुष्ट छिन् । त्यही भएर उनी पार्टीमा निष्क्रिय छिन् । महाधिवेशनको चटारोबीच उनी सहाना प्रधान पुरुष महिला भलिबल प्रतियोगितामा व्यस्त छिन् । तर, पनि उनले महासचिवमा दाबेदारी रहने बताउने गरेकी छन् ।
युवामाझ चर्चित नेता राजेन्द्र राईको पनि महासचिवमा तयारी छ । कोशीका पूर्वमुख्यमन्त्रीसमेत रहेका राईलाई पनि महासचिव पदका बलियो उम्मेदवार मानिन्छ । महाधिवेशन यही असार १६ देखि २० गतेसम्म काठमाडौंमा हुने भएको छ । तर, महाधिवेशनअघि नै पार्टीमा नयाँ धु्रवीकरण सुरु भएको छ ।
को कति बलिया ?
एकीकृत समाजवादीमा २० जनाको पदाधिकारी छ । केन्द्रीय कमिटी ३५९ जनाको छ । पदाधिकारी तीन जनामध्ये सबैभन्दा बढी अध्यक्ष माधव नेपालको पक्षमा देखिएका छन् । दोस्रोमा महासचिव घनश्याम भुसाल र तेस्रोमा झलनाथ खनाल छन् ।
पदाधिकारीमा नेपालको पक्षमा उपाध्यक्षहरू राजेन्द्र पाण्डे, प्रमेश हमाल, केशवलाल श्रेष्ठ, उपमहासचिवहरू गंगालाल तुलाधर र जगन्नाथ खतिवडा, सचिवहरू रामकुमारी झाँक्री, राजेन्द्र राई र नागेन्द्र चौधरी देखिएका छन् । खनाल पक्षमा भने पदाधिकारीमा रहेका उपाध्यक्ष जयन्तीदेवी राई र सचिव गरिमा शाह देखिएका छन् । महासचिव भुसालपक्षमा उपाध्यक्षहरू घनेन्द्र बस्नेत, धर्मनाथ शाह, उपमहासचिवहरू प्रकाश ज्वाला, विजय पौडेल, सचिवहरू जीवनराम श्रेष्ठ र हरि पराजुली देखिएका छन् ।
यस्तै, देशभरबाट आउने एक हजार ८४९ जना प्रतिनिधि (त्यसमध्ये ३५९ केन्द्रीय कमिटी र १०४ जना तीनवटा आयोग सदस्य)मध्ये भने तीन नेताले आ–आफ्नो पक्षमा बहुमत रहेको दाबी गर्दै आएका छन् । नेपाल पक्षले कोशी र बागमतीबाहेक अन्य पाँच प्रदेशमा आफ्नो पक्षको बहुमत प्रतिनिधि रहेको दाबी गर्दै आएको छ । खनालपक्षले कोशीमा अगाडि र अन्यमा मिश्रित प्रतिनिधि आएको दाबी गरेको छ । भुसालपक्षले कोशीबाहेक सबै प्रदेशमा आफ्ना बहुमत प्रतिनिधि आएको दाबी गर्दै आएको छ ।
