काठमाडौं– संविधान जारी हुनुभन्दा अघि अशान्त मधेसमा जसरी यसपटक प्रमुख विपक्षी दल नेकपा एमालेले कोशी प्रदेशमा उठेको पहिचानको आन्दोलनलाई दबाउन चाहेको देखिएको छ । एमाले उपाध्यक्ष युवराज ज्ञवालीकै शब्दमा कोशीमा जारी ‘आतंककारी गतिविधि’को अन्त्य गर्ने एमालेको राजनीतिक लक्ष्य नै हो । ज्ञवालीले आतंककारी गतिविधि भनेर कोशीमा जारी एमालेविरोधी पहिचानको आन्दोलनलाई भनेका हुन् ।
एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली, सचिव योगेशकुमार भट्टराईलगायतले पहिचानको आन्दोलनलाई आतंककारी भन्दै आएका छन् । यसकारण ‘झुलाघाट–चिवाभञ्ज्याङ’ संकल्प यात्राको लुप्त राजनीतिक लक्ष्य नै पहिचान आन्दोलन दबाउने देखिएको हो ।‘एमालेलक्षित आतंककारी गतिविधि कोशीमा भइरहेको छ । जुन ठीक होइन । यसको अन्त्य हाम्रो चाहना हो,’ उनले प्रभावसँग भने, ‘लोकतान्त्रिक प्रक्रियाअनुसार चुनाव लडेर बहुमत प्राप्त गर्दै नाम फेर्ने संवैधानिक आधार छ । त्यसअनुसार साथी (पहिचानवादी)हरू अघि बढे हुन्छ ।’
एमालेलक्षित आतंककारी गतिविधि कोशीमा भइरहेको छ । जुन ठीक होइन । यसको अन्त्य हाम्रो चाहना हो ।-युवराज ज्ञवाली, उपाध्यक्ष, नेकपा एमाले
संविधान जारी हुुनुभन्दा अघि एमालेले मधेसकेन्द्रित अभियान सञ्चालन गरेको थियो । उक्त अभियानको पृष्ठभूमिमा अन्ततः मधेस आन्दोलन सशक्तरूपमा उठेन । यतिबेला त बिसर्जनउन्मुख छ । जहाँ एमालेविरोधी भावना थियो ।गत वर्षको चुनावबाट भने एमाले त्यहाँ पहिलो दल बन्यो । अहिले ठ्याक्कै त्यस्तै स्थिति कोशीमा छ । पहिचानवादीहरूको निशानीमा एमाले छ । जतिबेला मधेस आन्दोलनको बेला मुख्यतः मधेसवादी दलहरूको निशानीमा एमाले थियो ।
यस्तो अवस्थाबीच एमालेले पहिचानवादीहरूको आन्दोलनलाई कमजोर बनाउन चाहेको उपाध्यक्ष ज्ञवालीले नै बताए ।‘झुलाघाट–चिवाभञ्ज्याङ’ नाम दिइएको संकल्प यात्राका क्रममा एमालेले पहिचानवादीहरूको चर्को विरोध गरेको छ । अध्यक्ष ओलीले त पहिचानवादीहरूलाई दुश्मनी नगर्न चेतावनी दिए । दुश्मनी कहीँ नपुग्ने पनि उनको भनाइ छ । ‘म असहमति राख्ने साथीहरू सबै पार्टी, सबै समूहहरूलाई भन्न चाहन्छु– दुश्मनी गरेर कहीँ पुगिनेवाला छैन । मतभेदहरू हुन सक्दछन्, भिन्नताहरू हुन सक्दछन् । तर, तिनलाई शान्तिपूर्ण ढंगले विधि र प्रक्रियाबाट टुंग्याउन सकिन्छ, त्यस्ता निकायहरू छन्,’ उनले शनिबार पाँचथरको फिदिम पुगेर भने ।
हाम्रो आन्दोलन कुनै दलविरुद्ध होइन । प्रदेशको नाम कोशी राख्ने ८२ जना सांसद र हामीलाई आतंककारी भन्ने ओली, भट्टराईलगायतविरुद्ध हो । -प्रेम एक्तेन, पहिचानवादी नेता
ओली नेतृत्वको संकल्प यात्रा कोशी प्रदेश प्रवेश गरेलगत्तै त्यहाँबाट पहिचानवादी नेताहरू पक्राउ परेका थिए । ४० जनाभन्दा बढी नेता कार्यकर्ता र पहिचानका लागि युवा दस्ताका कमाण्डरहरूमध्ये धेरै जना अहिले पनि थुनामै छन् । कतिपयलाई प्रहरीले अझै खोजिरहेको छ । यसरी पहिचानवादी नेताहरू पक्राउ परेर थुनामा रहँदा पहिचान आन्दोलनलाई धक्का पुग्ने ठानिएको छ । तर, प्रदेश १ पुनःनामांकन संघर्ष समितिका एक जना नेता प्रेम एक्तेन पहिचान आन्दोलन थप उचाइमा पुगेको बताउँछन् ।
‘हाम्रो आन्दोलन कुनै दलविरुद्ध होइन । प्रदेशको नाम कोशी राख्ने ८२ जना सांसद र हामीलाई आतंककारी भन्ने ओली, भट्टराईलगायतविरुद्ध हो,’ उनले भने, ‘अहिले हामी लगातार आन्दोलित छौँ । हाम्रो मागबारे ध्यानाकर्षण गरिरहेका छौं । यसले त हाम्रो आन्दोलन झन् सुनिने भएको छ ।’एमालेको संकल्प यात्रालाई पहिचानवादीहरूले यसअघि नै ‘कोशी’नाम स्थापित गराउने र आफूहरूविरुद्धको कदमको रूपमा अथ्र्याएका थिए । त्यही भएर एमालेको यात्रालाई प्रतिरोध गर्ने उनीहरूको घोषणा थियो । ठाउँठाउँमा रुख ढाल्नेदेखि सडक बन्द घोषणा गरेर बाधा पुर्याउने प्रयास गरे । कतै भने अध्यक्ष ओलीलगायत नेताहरूलाई पहिचानवादीहरूले कालो झण्डा देखाएका थिए । तर, धेरै नेता कार्यकर्ता पक्राउ परेपछि उनीहरूको प्रतिरोध पनि प्रभावी भएन ।
यद्यपि, पहिचानवादीहरूले एमालेको यात्राले आन्दोलनमा केही प्रभाव नपर्ने बताउँदै आएका छन् । गत वर्षको १७ फागुनमा ओली नेतृत्वको एमालेकै नेता हिक्मतकुमार कार्कीको सरकार छँदा प्रदेश संसद्बाट कोशी नाम बहुमतले पारित गरिएको थियो । प्रदेश संसद्मा एमालेका सर्वाधिक ३९ जना सांसद कोशीको पक्षमा थिए । कांग्रेसका २९ जना, माओवादीका १३ जना र राप्रपाका छ जना सांसदले पनि कोशी नाम पारित गर्न मतदान गरेका थिए । यसपछि पहिचानवादीहरूले कोशीलाई गोत्रीय नाम भन्दै खारेजीको माग गर्दै आएका छन् । प्रदेशको नाममा मतदान गर्ने ८२ जना सांसदलाई अवरोध पुर्याउँदै आएको छ । ओलीसहितका नेताहरूलाई यसअघि अवरोध पुर्याएका थिए ।
पहिचानवादी नेताहरू पक्राउ
एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली नेतृत्वको संकल्प यात्राको टोली कोशी प्रदेशको उदयपुर पुग्नुअघि नै पूर्वमन्त्री गोपाल किरातीसहितका नेताहरू पक्राउ परे । किराती अझै रिहा भएका छैनन् । खोटाङ, भोजपुर, ओखलढुंगा, धनकुटा, तेह्रथुम र पाँचथर पुग्नुअघि नै थुप्रै पहिचानवादी नेताहरू घरघरदेखि पक्रिए । उनीहरूको पक्राउ अघिअघि हुँदा ओलीले पछिपछि कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै अघि बढे ।
आज ओली पाँचथरकै चिवाभञ्ज्याङ पुग्दै छन् । नेपाल–भारत (सिक्किम) सीमा क्षेत्र चिवाभञ्ज्याङमा ओलीले देशको राष्ट्रिय झण्डा गाड्ने कार्यक्रम छ । त्यसपछि ओलीले झुलाघाट–चिवाभञ्ज्याङ यात्राको औपचारिक समापन गर्ने एमाले सांसद वसन्तकुमार नेम्बाङले जानकारी दिए ।
