काठमाडौं– नेपाली कांग्रेसको जारी केन्द्रीय समिति बैठकमा जेलमा रहेका नेता बालकृष्ण खाणको निलम्बनबारे विनाएजेण्डा छलफल भइरहेको छ । खाण नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा पक्राउ परी जेल पुगेका हुन् ।
उनलाई कारबाही स्वरुप निलम्बन गर्नुपर्ने संस्थापनइतर पक्षका निकै कम केन्द्रीय सदस्यहरूले माग गरे । बहुमत संस्थापनपक्षीय केन्द्रीय सदस्यहरू भने बचाउमा उत्रिए ।२६ वैशाखमा सभापति शेरबहादुर देउवाले धुम्बाराहीमा पदाधिकारी र पूर्वपदाधिकारीको बैठक बोलाएर केन्द्रीय समिति बैठकको प्रत्यक्ष प्रसारण गर्ने प्रस्ताव गर्दा कांग्रेसभित्रमात्रै होइन, अन्य दलहरू र सर्वसाधारणमा कांग्रेस त अपारदर्शी बन्ने भयो, सुशासनमा गज्जबै गर्छ कि क्या हो भन्ने सन्देश प्रवाह भएको थियो ।
तर, केन्द्रीय समिति बैठकमा धेरै नेताहरूको खाणलाई जोगाउने अभिव्यक्तिले सुशासन विरोधी दलको रुपमा कांग्रेसको पहिचान स्थापित भएको छ । दण्डहीनतालाई प्रश्रय दिने दल कांग्रेस भएको अर्थमा कतिपयले बुझेका छन् । किनभने ठगी, कीर्ते, राज्यविरुद्धको कसूरलगायतका आरोपी खाणको पक्षमा लाइभमै कांग्रेस नेताहरू उभिए ।
१५७ सदस्यीय केन्द्रीय कार्यसमितिमा सभापति देउवापक्षीय बहुमत नेताहरू नै खाणको पक्षमा उभिँदा बैठकको हरेक दिन कांग्रेसले सुशासन पचाइसकेको जस्तो देखियो । अझ परिस्थिति त त्यतिबेला लज्जास्पद बन्यो, जब पार्टीको वरिष्ठ नेता बन्ने लाइनमा रहेका गोपालमान श्रेष्ठले बैठकमा एक कदम अगाडि बढेर खाणलाई जेल जानबाट रोक्न सकिन्थ्यो, किन रोकिएन ? भन्दै प्रश्न गरे । उनको आशय सत्तारुढ गठबन्धनको प्रमुख दल भएर पनि आफ्नै नेतालाई पार्टीले जेल जानबाट रोक्न सकेन भन्ने देखियो ।
नेता खाणनिकट मानिने सहमहामन्त्री महेन्द्र यादव पहिल्यैदेखि खाणको बचाउमा थिए । उनले केन्द्रीय समिति बैठकमा राज्यले नै खाणलाई फसाएको दलिल पेस गरे । पार्टी प्रचार विभाग प्रमुख मीन विश्वकर्माले त परिवारको एक सदस्यलाई दुःख पर्दा अर्कोले सहयोग गर्नुपर्ने भनेर खाणमाथि लागेको राज्यविरुद्धको अपराध, संगठित अपराध, कीर्ते अपराधजस्तो जघन्य आरोपलाई दुःखद भनिदिए । उनले ‘घरका छोराछोरीले अपराध गरे प्रहरी बोलाउँछौं कि बचाउँछौं ?’ भन्दै आदर्शवादी कुरा नगर्न अर्को पक्षलाई चेतावनीसमेत दिए ।
सहमहामन्त्री डिना उपाध्याय महालक्ष्मी पनि खाणको बचाउमा उभिइन् । उनले एक साथीलाई अप्ठ्यारो पर्दा अरु साथीले सहयोग किन गर्ने भन्दै प्रश्न गरिन् । कांग्रेस केन्द्रीय कार्यसमिति बैठक देशका जल्दाबल्दा मुद्दामा केन्द्रित भएन । केन्द्रीय सरकारमा ठूलो भाग लिएको, सातै प्रदेशको सरकारमा रहेको, चार प्रदेशको नेतृत्व लिइरहेको, सबैभन्दा धेरै स्थानीय तह जितेको, प्रतिनिधिसभामा सबैभन्दा ठूलो दल हो, कांग्रेस ।
लोकतान्त्रिक प्रणालीबाट केन्द्रीय कार्यसमिति चयन गरेको र देशका हरेक परिवर्तनका आन्दोलनमा नेतृत्व गरेको दलको केन्द्रीय कार्यसमितिको बैठक भने नेपाली नागरिकलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएको जस्तो गम्भीर अपराधमा पुर्पक्षका लागि थुनामा रहेका नेताको बचाउमा केन्द्रित भयो ।
केन्द्रीय कार्यसमिति बैठकमा छलफलका लागि तय भएका १० वटा एजेण्डाभन्दा बाहिर गएर केन्द्रीय सदस्य तथा पदाधिकारीहरू खाणको बचाउमा उत्रिँदा सभापति देउवाले रोक्न चाहेनन् । पार्टीभित्रको विपक्षीलाई ठेगान लगाएको आत्मसन्तुष्टि लिए पनि फेसबुकमा लाइभ भइरहेको बैठकमा कसले के र किन बोल्यो भन्ने कुरा सार्वजनिक जानकारीमा आइसकेको छ । बैठकको लाइभले कांग्रेस नेताहरूले आफ्नो सुशासनविरोधी मुहार जनतामाझ छर्लंग देखाएका छन् ।
हुन त, कांग्रेसमा यसअघि पनि सुशासनका पक्षमा निर्णय भएको इतिहासले देखाउँदैन । किनकि, भ्रष्टाचार मुद्दामा विशेष अदालतमा मुद्दा चलिरहेका टेकबहादुर गुरुङ र विजयकुमार गच्छदारलाई गत मंसिरको चुनावमा पार्टीले टिकट दिएको थियो । गुरुङ मनाङबाट निर्वाचित भए पनि गच्छदार हारे । तर, विशेष अदालतबाट दोषी ठहर भएर गुरुङ संसदमा निलम्बित छन् । कांग्रेसले उनलाई दोषी मानेको छैन ।
खाण पक्राउ परेपछि नै कांग्रेसभित्रको एक समूह उनलाई निलम्बन गर्नुपर्छ भन्ने पक्षमा थियो । पुर्पक्षका लागि थुनामा गएपछि यो विषयले झन् बल पाएको थियो । तर, पार्टीको आधिकारिक बैठकमा यो समूह निकै कमजोर देखियो । खासगरी खाणलाई निलम्बन गर्नुपर्ने पक्षमा गगन, विश्वसहित केही नेताहरु थिए । एक हप्ता लामो बैठकमा पनि यही समूहका केही नेताहरूले मात्र यो विषयमा बोले । केन्द्रीय सदस्य अजयबाबु शिवाकोटीले कि खाणमाथिको कारबाही ठीक भन्नुपर्ने वा कांग्रेसले सरकार छाड्नुपर्ने बताएका थिए ।
शिवकोटीको आवाज फेसबुकबाट लाइभ भइरहेकाले देश र देशबाहिरका नेपालीले सुने पनि सभापति देउवा र उनीपक्षीय नेताहरूले सुनेजस्तो देखिएन । नेता शेखर कोइरालाले खाणको नाम नलिई सुशासनमा पार्टी प्रतिबद्ध हुनुपर्ने मात्र भने ।
तर, महामन्त्री थापाले भने सदस्यहरूले उठाएको प्रश्नको जवाफ दिनेक्रममा खाणलाई निलम्बन गर्नुपर्ने बताए । अर्का महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माले पनि छानबिनमा सहयोग पु¥याउनुपर्ने भन्दै घुमाउरो पारामा खाणको निलम्बन माग गरे । उपसभापति गुरुङले कसैको मुख नहेरी भ्रष्टाचारका ठूला काण्ड छानबिनमा प्रहरीले अग्रसरता लिनुपर्ने बताए ।
नेपाल प्रहरीका प्रहरी नायव महानिरीक्षक (डिआइजी) हेमन्त मल्ल ठकुरीले संसद्को ठूलो दल कांग्रेस प्रजातन्त्रको पुनर्वहालीपछि नै अपराधीको संरक्षक बनेको बताउँछन् । भ्रष्टाचारी ठहर खुमबहादुर खड्का (दिवंगत), गोविन्दराज जोशी, चिरञ्जीवीकुमार वाग्लेलगायत नेतालाई कांग्रेसले पटक–पटक जोगाउने प्रयास गरेको तर नसकेको मल्लले बताए । यसपटक खाणलाई जोगाउने पक्षमा कांग्रेस प्रस्ट देखिएको उनको भनाइ छ ।
