काठमाडौं– आगामी मंसिर ४ गते हुने प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचनमा मतदान केन्द्रलाई समावेशी तथा अपांगतामैत्री बनाइने भएको छ । निर्वाचन आयोगले यसको तयारी गरेको छ ।
आयोगले मतदान केन्द्रलाई समावेशी र अपांगतामैत्री बनाउन सरोकारवाला अधिकारीहरूलाई निर्देशन दिएको छ । बिहीबार एक निर्देशिका जारी गर्दै आयोगले मुख्य निर्वाचन अधिकृत, निर्वाचन अधिकृत, मतदान अधिकृत तथा निर्वाचनमा खटिने सबै कर्मचारीलाई निर्देशन दिएको हो ।
आयोगले जारी गरेको ‘निर्वाचन व्यवस्थापनमा लैंगिक तथा समावेशी नीति २०७७ र प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचन (मतदान) निर्देशिका २०७९ मा लैंगिक तथा समावेशी सिद्धान्तको कार्यान्वयनमा जोड दिइएको छ ।
मतदान कक्ष बनाउँदा वा मतपेटिका राख्दा धेरै अग्लो ठाउँमा नबनाई वा नराखी होचो कद वा अपांगता भएका व्यक्ति तथा ज्येष्ठ नागरिकले पनि सजिलै मत संकेत गर्न सक्ने गरी निर्माण गर्न आयोगको निर्देशन छ ।
साथै, गर्भवती, अशक्त, ज्येष्ठ नागरिक, बिरामी, किरियापुत्री, सुत्केरी मतदाताका लागि विश्राम गर्ने ठाउँको व्यवस्था समेत गर्न आयोगले निर्देशन दिएको छ ।‘गर्भवती, सुत्केरी, अशक्त, ज्येष्ठ नागरिक, बिरामी, किरियापुत्री, आफ्नो काखे बालबालिका साथमा भएकी महिला, अपांगता भएका व्यक्ति तथा अन्य (लैंगिक तथा यौनिक अल्पसंख्यक) मतदातालाई मतदानमा प्राथमिकता दिनुपर्नेछ,’ निर्देशिकामा भनिएको छ ।
आफ्नो मत संकेत गर्न नसक्ने मतदाताका साथमा आएको एकाघरको परिवारको सदस्यलाई मतदान कक्षमा लैजाने अनुमति मागेमा उक्त व्यक्ति मतदान गर्न असमर्थ व्यक्ति हो वा होइन यकीन गरी मतदान कक्षमा प्रवेश गर्ने अनुमति मतदान अधिकृतले अनुमति दिनसक्ने निर्देशिकामा उल्लेख छ ।
आयोगका सहायक प्रवक्ता कमल भट्टराईका अनुसार निर्वाचन सूचना व्यवस्थापन प्रणालीलाई लैंगिकमैत्री तथा समावेशी हुनेगरी प्रभावकारी बनाउनसमेत निर्देशन दिइएको छ ।
उनले गम्भीर प्रकृतिका अशक्त, दीर्घरोगी, ज्येष्ठ नागरिक मतदातालाई सवारीसाधनको प्रयोग गरी मतदान केन्द्रसम्म पु¥याउन र फर्किनका लागि आवश्यक समन्वय तथा सहजीकरण गर्नसमेत निर्देशन दिइएको जानकारी दिए ।
