काठमाडौं - चरम आर्थिक संकटको सामना गरिरहेको दक्षिण एसियाली मुलुक श्रीलंकाले पछिल्लो समय वैदेशिक रोजगारीका अवसरलाई सुरक्षित गर्दै गइरहेको देखिएको छ । विभिन्न मुलुकमा आवश्यक दक्ष कामदार उपलब्ध गराई आकर्षक रोजगारीको अवसरलाई सुरक्षित गर्ने र रेमिट्यान्स सुनिश्चित गर्न भरपर्दो कदम चालिएको त्यहाँको श्रम तथा वैदेशिक रोजगार मन्त्रालयले जनाएको छ ।
श्रीलंकाले दक्ष कामदारलाई इजरायल, जापान र युरोपमा बालबालिका तथा वृद्धवृद्धाको हेरचाह गर्ने (केयर गिभर)सम्बन्धी रोजगारीलाई सुरक्षित गरेको त्यहाँको श्रम तथा वैदेशिक रोजगारमन्त्री मानुषा नानायक्कारालाई उद्धृत गर्दै अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यम न्युजवायरले उल्लेख गरेको छ । त्यस्तै बेलायत, क्यानडा र अस्ट्रेलियामा हस्पिटालिटी उद्योगसम्बन्धी रोजगारी र मध्यपूर्वमा निर्माण उद्योगको रोजगारी रहेको बताइएको छ ।
आर्थिक संकटलाई पार लगाउन र विदेशी मुद्रा सञ्चितिमा योगदान पु¥याउने उद्देश्यका साथ श्रीलंका सरकारले बढीभन्दा बढी वैदेशिक रोजगारीलाई सुरक्षित गर्न चाहेको सञ्चारमाध्यममा उल्लेख गरिएको छ । जसको प्रयासस्वरुप कोरिया, मलेसिया, जापान, बेलायत र इजरायलले आप्रवासी श्रमिक आपूर्ति गर्न श्रीलंकाका लागि कोटा नै छुट्याएका छन् ।
मलेसियाले यस वर्ष १० हजारभन्दा बढी सुरक्षा गार्डसहित एक लाखसम्म श्रमिक लिने जनाएको छ भने कोरियाले सन् २०२३ का लागि आठ हजारभन्दा बढी कामदार लैजाने प्रतिबद्धता जनाएको छ । त्यस्तै इजरायलले २०२३ मा दुई हजार केयर गिभर लैजाने सम्झौता गरेको छ भने जापानले पनि जिट्कोमार्फत श्रीलंकाली युवालाई रोजगारीको अवसर दिने भन्दै सम्झौता गरेको छ ।
जिट्कोमार्फत नै स्पेसिफाइड स्किल वर्कर (एसएसडब्ल्यू) अन्तर्गत कामको अवसर प्राप्त गर्न सक्ने जनाइएको छ ।न्युजवायरका अनुसार अहिले विश्वको श्रमबजारले श्रीलंकाका कामदारको माग गरिरहेको र मागअनुसार कामदार आपूर्ति गर्न नसकेको मन्त्री नानायाक्काराले बताएका छन् ।
मागअनुसार केयर गिभरका लागि जापानले अनुरोध गरे बराबरको संख्या पठाउन नसकिएको र बेलायत, क्यानडा र अस्ट्रेलिया जस्ता देशमा सेवा क्षेत्रमा आवश्यक संख्यामा दक्ष कामदार पठाउन गाह्रो परिरहेको छ । युरोपबाट आएका अवसरलाई सदुपयोग गर्न दक्ष जनशक्ति उत्पादनमा लाग्नु परेको उनले उल्लेख गरेका छन् ।
सन् २०३० सम्म विश्व श्रमबजारमा ३५ लाख नर्सको माग हुने जनाउँदै त्यसको केही हिस्सा श्रीलंकाले आपूर्ति गर्ने जनाएको छ । त्यस्तै साउदी अरबमा रोजगारीको क्षेत्र पहिचान गरेको र जापानको आइटी क्षेत्रमा पनि विदेशी कामदारको ठूलो माग रहेकोप्रति पूर्वतयारी भइरहेको बताइएको छ ।
कामअनुसारको सीप र अनुभव भएका कामदार फेला पार्न कठिनाइ झेल्नुपरेको भन्दै मन्त्री नानायाक्काराले व्यावसायिक तालिम प्राधिकरण र कोरियन टेक इन्स्टिच्युटसँगको सहकार्यपछि झण्डै ४०० जनालाई वेल्डरका रूपमा कोरिया पठाइएको बताए । उनले कोरिया र जापानको सिपिङ उद्योगबाट प्रसस्तै रोजगार प्रस्ताव प्राप्त गर्ने अवसर रहेको र जापान भ्रमणबाट भवन मर्मत सेवा, निर्माण उद्योगलगायत थुप्रै क्षेत्रमा रोजगारीका अवसर सुरक्षित गर्न सफल भएको जानकारी दिएको सञ्चारमाध्यमले उल्लेख गरेका छन् ।
भरपर्दो आर्थिक स्रोत रहेको वैदेशिक रोजगारलाई अधिकतम उपयोग गर्ने नीति श्रीलंकाले लिएको छ । उसले मासिक ५० करोड डलर रेमिट्यान्स भित्र्याउने लक्ष्यका साथ काम गरिरहेको बताइएको छ । आप्रवासी कामदारले पठाउने विप्रेषण श्रीलंकाका लागि वैदेशिक राजस्वको एक प्रमुख स्रोत हो ।
यसका लागि विश्वबजारको मागअनुसार कामदार उपलब्ध गराउन दक्ष कामदार उत्पादनमा केन्द्रित हुँदै वैदेशिक रोजगारीमा जाने युवालाई तालिम प्रदान गर्न व्यावसायिक तालिम प्राधिकरणसँग सम्झौता गरेको त्यहाँको वैदेशिक रोजगार मन्त्रालयले जनाएको छ । कोभिड–१९ को महामारीबाट सुरु भएको आर्थिक पतनबाट गुज्रिएको देशमा मजदुरहरू असहाय अवस्थामा परेका बेला उनीहरूको जीवन सुरक्षा र आर्थिक स्रोतको लागि वैदेशिक रोजगार उपयुक्त अवसर भएको बताइएको छ ।
